Nói ngọng ở trẻ
Ngày đăng: 03/04/2014
Lượt xem: 34447
Chúng ta thường dùng từ “nói ngọng” để chỉ trẻ có rối loạn phát âm lời nói ( speech sound disorder ) hay trẻ nói không rõ từ . Nói ngọng thường xảy ra ở hầu hết trẻ, nhứt là trong giai đoạn lúc bắt đầu tập nói .
Theo thời gian tăng trưởng, các cấu trúc phát âm như hàm ,môi, lưỡi, rang,lưỡi gà… phát triển thì lời nói của trẻ sẽ rõ hơn;các âm nói rõ hơn cũng tùy theo các giai đoạn phát triển của trẻ,ví dụ âm m,b trẻ phát âm đúng từ khi còn nhỏ , còn âm r,s, tr sẽ nói rõ khi trẻ lớn hơn.Tuy nhiên có một số trẻ sẽ không tự khỏi và điều này ảnh hưởng rất nhiều đến trẻ trong quá trình giao tiếp ,ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.
Trẻ nói không rõ thường bị bạn bè chọc ghẹo , trẻ ngại phát biểu trong lớp nên trẻ dễ mặc cảm, xa lánh mọi người; trẻ nói không rõ cũng sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập , nhứt là môn Tiếng Việt. Vì vậy, chúng ta cần can thiệp sớm cho trẻ nói ngọng, nhứt là trẻ ở tuổi mẫu giáo để trẻ có thể chuẩn bị bước vào lớp 1 với lời nói phát âm rõ ràng.
Đối với trẻ 3-4 tuổi chúng ta có thể hiểu phần lớn lời trẻ nói ,nhưng một số trẻ không biết cách đặt vị trí môi ,lưỡi,răng…đúng vị trí vì thế các âm có thể bị thay đổi ( ví dụ: “con chó” nói thành “con tó”), âm bị mất ( ví dụ “con chó” nói thành” con ó”), trẻ có thể bị lỗi phát âm ở phụ âm đầu,nguyên âm,phụ âm cuối ( ví dụ :”trái cam” nói thành “trái ca”, “cái bàn” nói thành “cái bàm” ) hay lỗi về dấu ( ví dụ: “ngũ” nói thành “ngụ” ),điều này làm cho lời nói của trẻ khó hiểu,đây là trường hợp trẻ nói ngọng do lỗi phát âm.Tuy nhiên một số trẻ nói ngọng do từ địa phương,, ví dụ: âm r thành âm g ( con rùa thành con gùa ), âm l thành âm n ( đi làm thành đi nàm ), vấn đề đặt ra là có cần điều trị cho những trường hợp này không?
Ngoài ra ,một số trẻ có khó khăn tạo ra âm nói đúng như trẻ cùng tuổi , làm ảnh hưởng đến quy trình phát âm hay gọi là lỗi âm vị ,ví dụ : trẻ nói các âm ở phía trước lưỡi thay bằng các âm ở phía sau lưỡi ( từ “đá” nói thành “cá “, “chó” nói thành “có “, “tôm” nói thành “côm”…), đây là lỗi “ sau hóa “( backing ).
Nguyên nhân nói ngọng chưa biết rõ , có thể do trẻ không biết cách sử dụng các cơ quan phát âm hay trẻ không biết các quy luật phát âm nhưng có một số trường hợp trẻ nói ngọng trong trường hợp :trẻ điếc,trẻ bại não, hội chứng Down, trẻ sứt môi-chẻ vòm ….
Trẻ nói ngọng cần được chuyên viên Âm Ngữ Trị Liệu kiểm tra các cấu trúc phát âm và các âm trẻ nói sai để hướng dẫn trẻ cách đặt vị trí đúng của cơ quan phát âm , cách nhận ra âm nào đúng âm nào sai,cách sử dụng đúng các quy luật phát âm để trẻ nói rõ ràng và dễ hiểu.
Đăng bởi: CN.VLTL.Lê Thị Đào
Các tin khác
Cảnh giác chấn thương thận kín ở trẻ em 12/07/2023
Tắc ruột vì 14/01/2021